Eerste week in Tamale

In het vorige blog dat ik geschreven heb hebben we jullie een impressie gegeven van onze eerste indrukken over de kustlijn van Ghana. Nu twee weken later zijn we 640 kilometer verder vanaf Accra en zitten we in een totaal ander deel van Ghana. Northern region in Ghana; het rustige, warmere, drogere en armere deel van Ghana. Klopt dit? In dit verhaal ga ik jullie meesluizen in ons leventje hier in het noorden van Ghana en komen jullie erachter of deze bovengenoemde opsommingen juist zijn..

Na een reis van bijna twaalf uur zijn Ilse en ik aangekomen in Tamale. Na een busreis via Kumasi zijn we aangekomen in de derde grootste stad van Ghana. Het was donker dus een échte indruk kregen we nog niet van de stad, behalve dat er weinig verlichting en weinig auto’s waren in deze voor ons onbekende stad. Een stukje verder nadat we het bordje ‘ Welcome in Tamale’ hadden gepasseerd reed de bus via een smal weggetje een druk (met mensen, dieren, auto’s en bussen) plein op. Op deze locatie, het ‘busstation’, zou Irene, onze gastmoeder, ons opwachten. Beide wisten we niet hoe Irene eruit zag máár gelukkig vielen wij op met onze blanke snoetjes. Backpacks gepakt en snel door de drukke menigte naar de auto gelopen waar onze gastvader op ons wachtte. Een auto? Heeft ons gastgezin een auto? En is dat écht haar man of toch een chauffeur? Na tien minuten rijden kwamen we aan in Vitting Estates, de wijk waar onze gastouders wonen. Het huis is een riante bungelow (selfcontainted house) met televisie, keuken, badkamer , wc en drie slaapkamers. We delen alles met Justin (nog een andere vrijwilliger, canadese geneeskunde-student), Irene (gastmoeder), Sammy (gastvader), Sandra (dochter) en Jojo (zoon). De hond en kat verblijven buiten. Onze gastmoeder heeft nog wat yam met bonensaus voor ons klaargemaakt en na het eten zijn we gaan slapen. Onze mosquitonetten opgehangen (thanks meiden van Principessa, ik voel me erg veilig in mijn eigen tentje) en beide verdoezelt in onze dromen.

De volgende ochtend zijn we samen met Sammy en Irene in de auto gestapt naar de school waar Irene lesgeeft. Dit is een speciale school voor gehandicapten kinderen. De kinderen waren dolenthousiast om ons te zien. Na even te hebben rondgeneusd op deze school zijn we met Sammy vertrokken naar de New Life Clinic waar we een kennismakingsgesprek hadden met Dr. Aklaku. Hij heeft ons wegwijs gemaakt in het ziekenhuis en was érg blij met onze komst. Wij waren ook erg enthousiast naar wat we zouden gaan meemaken in deze kliniek. ’s Middags zijn Ilse en ik nog even het centrum in gegaan om geld te pinnen en even cultuur te snuiven. De vrouwen met spullen op hun hoofd zijn hier ook aanwezig, de kraampjes met enthousiaste verkopers ook en de rotzooi op de grond is er ook nog. Behalve de overdosis trotro’s, deze hebben plaatsgemaakt voor scooters, brommers, motors en fietsen. Hier worden overigens niet alleen mensen mee vervoerd maar ook geiten, kippen en zelfs koeien. Geen hoge gebouwen in Tamale, maar achter de vele kraampjes lemen ronde hutjes (ook wel ... genoemd) en veel moskees. Het merendeel van Tamale is trouwens moslim, en het wordt zeer op prijs gesteld als we onze knieën bedekken.

Het weekend hebben we doorgebracht in het centrum, het zwembad (groen maar zéker verfrissend) en de gehele zondagochtend in de kerk. We zijn samen met Jojo, Sandra, Justin en vriend van Justin (waar we de naam van zijn vergeten) naar de International lighthouse church geweest. Dit is speciaal voor jongeren, fascinerend om te zien dat deze jongeren (lees tussen 10 jaar en 25 jaar) zelfstandig een dienst van drie uur draaien waarin gelachen, gedanst, gebeden en gezongen wordt. Dit zien wij met hoge uitzondering nog niet in Nederland. Na dit weekend zijn we onze eerste dag ‘fris’ begonnen in de kliniek. Ik heb fris tussen aanhalingstekens gezet omdat ik ’s nachts bedolven ben door nachtmerries en ik daardoor Ilse de gehele nacht wakker heb gehouden. Gelukkig slapen Ilse en ik beide nu wat rustiger.

Nu zullen we eerst even wat vertellen over onze eerste week in de kliniek. In Nederland hadden we er deze voorstelling van gemaakt: een afgelegen druk ziekenhuis, weinig faciliteiten, veel hulpbehoevende mensen, huisbezoeken, veel actie en vooral dat we onze handen uit onze mouwen konden steken. Behalve dat deze kliniek ten opzichte van een Nederlandse kliniek weinig faciliteiten heeft is onze gehele voorstelling in het niets gevallen. Het is een kliniek met twee artsen en nog 20 andere werknemers (niet gediplomeerd) ongeveer 100 patiënten per dag, deze patiënten worden gezien in het OPD. Er is een afdeling (ANC) voor zwangere vrouwen, er zijn drie verpleegafdelingen met ruimte voor 50 patiënten, een kleine apotheek en laboratorium. Deze week heb ik geholpen op de afdeling ANC, check-ups bij zwangere vrouwen. Een gezellige afdeling dacht ik maar helaas wordt er niet met de patiënt gecommuniceerd; alleen de bloeddruk, het gewicht, klachten (Ja: doorverwijzing naar OPD, Nee: naar huis) en met een centimeter wordt er vanaf de buik naar de vulva gemeten hoeveel weken de vrouw zwanger is (22 cm = 22 weken zwanger). Het is vreemd om te zien dat er weinig aandacht is voor de patiënten en ze alles snel afgehandeld willen hebben om vervolgens zelf languit voor de televisie met een zak rijst met saus te gaan zitten. Een vreemd contrast want tegelijker tijd is het tempo op een zeer laag pitje. Dit geldt ook op de afdeling OPD, in de middag zijn er geen patiënten bij ANC dus help ik Ilse met de bloeddruk en het gewicht van haar patiënten. Niets wordt digitaal gedaan trouwens, maar alles wordt opgeschreven in het schriftelijk persoonlijk medisch dossier van de patiënt. Aanstaande maandag hebben we een gesprek met Dr. Aklaku en willen we vragen of er meer mogelijkheden zijn in de kliniek behalve de taken die we nu uitvoeren. We willen nog een maand in dit ziekenhuis blijven en gaan sowieso op zoek naar een ziekenhuis in of rondom Ghana. Iemand met tips of connecties? Deze zijn meer dan welkom.

Naast het werk in de kliniek hebben we ook volop leuke dingen gedaan in Tamale. We hebben gegeten bij de luxery (een Ghanees restaurantje waar je heerlijk relaxt kunt lunchen), gezwommen, onze nagels laten doen in een lokale beautysalon, het stadion bezocht van Ghana en de rest van de tijd wandelen we door het centrum van Ghana. Tijdens het wandelen verbazen we ons over de bijzondere dingen die we zien. Een aantal voorbeelden: een fietsende man met een grote stoel op zijn hoofd, overal koeien-kippen-geiten, bedelende blinde vrouwen met kinderen, volgelaaien trotro’s, heel veel moslims op scooters, overal vlees met duizende vliegen erop, poepende kinderen op straat, lemen hutjes en veel moskees. De mensen zijn erg vriendelijk en gastvrij, en willen graag je vriend zijn. Dit weekend blijven we weer in het gastgezin. Morgen gaan we samen met Sandra naar de markt om Afrikaanse stoffen te kopen. Irene wil graag een jurk voor ons maken, naast haar werk als lerares heeft Irene ook een naaiatelier aan huis. Ze maakt Afrikaanse jurken en trouwjurken. Ook gaan we binnenkort met haar mee naar een bruiloft, lijkt ons erg bijzonder om te zien. Zondag gaan we denk ik weer naar de kerk met Sandra en Jojo, en tussendoor zwemmen en we willen ook nog een kijkje nemen in het weeshuis vlak bij ons.

Gastgezin
We hebben een erg fijn gastgezin. Irene en Sammy zijn erg open, Jojo en Sandra zijn twee geweldige pubers. Gisteren hebben we nog een heel gesprek gehad met Sammy over het ouderlijk huis verlaten, studeren en over alcoholgebruik. Dit laatste kwam doordat we vroegen welk Ghanees bier Irene en Sammy hier lekkerste vonden. Ik heb namelijk afgelopen weekend een écht CLUB biertje gedronken (Ghanees bier). Het gesprek kreeg een wending en zo hadden we het over het geloof en het geloven in je eigen ‘spirit’. Volgens Sammy bestaan we niet alleen uit onze naam (voorbeeld: Marthe of Ilse) en lichaam, maar is er meer. Sammy gaat ook niet meer naar de kerk omdat hij niet meer gelooft in het geloof dat er nu is. Ilse en ik zijn beide niet gelovig (beide kennen we ook niemand in onze vriendenkring die gelovig is) maar het was interessant te luisteren naar het verhaal van Sammy. Ook merken we dat de kinderen hier op een andere manier worden opgevoed dan in Nederland. Wij zijn al snel brutaal en durven een ‘grote mond’ te hebben tegen onze ouders. Hier wordt dit niet getolereerd, de kinderen/jongeren moeten zich gehoorzamen aan de volwassenen. Zo doen Jojo en Sandra veel dingen voor hun ouders en zitten ze geen moment stil. Gelukkig hebben wij ook onze eigen taakjes. We doen onze kleren wassen door middel van handwas onder de boom in de schaduw in de tuin. Drie teilen met water en een stuk zeep (zelfgemaakte zeep door Sammy) zijn we ongeveer 1,5 uur bezig met de was van drie dagen. Verder helpen we Sandra soms met het eten koken. Zo hebben we geholpen met het maken van Redred (gefrituurde plantain met bonen/tomatensaus), rijstballen, noedels, yam en spaghetti. Na elke maaltijd wassen we (samen) af met het water wat we eerst hebben gehaald uit het reservaat. Het reservaat is een opslag voor het water, deze staat in de tuin. Soms hebben we mazzel en doet kraan in de douch het. Zo niet, dan moeten we hiervoor ook water uit het reservaat halen. ’s Ochtends halen we ons brood vers bij het winkeltje (lees: soort van marktkraampje) tegenover ons.

Zoals jullie lezen hebben we vrij veel luxe in ons huis hier in Ghana. We zijn ook helemaal gewend aan onze bedden: ze zien er erg confortabel uit maar helaas hebben ze geen matras. Ook draaien onze e-readers (beide met lampje) en zaklampen overuren, de stroom valt vaak uit.

Northern region in Ghana; het rustige, warmere, drogere en armere deel van Ghana. Tamale (538.000 inwoners) is zeker een stuk rustiger dan Accra (2,29 miljoen inwoners). In de stad zie je niet alleen minder mensen maar er rijden ook veel minder auto’s, bussen en trotro’s. Dit ook omdat de aanschaf en het onderhoud van een fiets, scooter of motor veel goedkoper is dan een auto. Maar toch blijft het ons verbazen hoeveel mensen er op straat rondlopen. Zelf zijn we er nu wel achter waarom; op straat is het leven. De warmte (ongeveer 35 graden) is erg wennen en de hitte zal de komende maanden alleen maar toenemen. We gaan namelijk de hamatan in, dit is een periode van hevige wind met hitte. Je moet je lichaam beschermen met lange kleding tegen het opwaaiende droge zand, dit zal zweten worden. Het contrast arm en rijk valt hier minder op dan in Accra. De échte zwervers pik je wel uit maar de rest van de mensen ziet er vrij verzorgd uit. De vrouwen dragen lange jurken en de moslima’s dragen hierbij een hoofddoek. Er zijn veel scholen dus er lopen veel kinderen rond met schooluniformen. Je ziet de kinderen zonder schooluniform hun ouders helpen met het verkopen van producten (vlees, vis, groenten, fruit of andere artikelen), deze kinderen hebben vaak dan wel vieze en kapotte kleding aan.

‘’Als jullie over onze muur kijken in de tuin zie je lemen hutjes met ouders en kinderen die misschien twee stukken vis in een jaar kunnen eten’’ – Sammy. Wij aten op dat moment onze rijst met saus.